เจ้าตากสินตีค่ายพม่า ที่ค่ายโพธิ์สามต้น

ปติ ตันขุนทด

กองทัพพม่าได้กรุงศรีอยุธยาแล้ว พักอยู่ประมาณเก้าสิบวัน รวบรวมเชลย และทรัพย์สิ่งของเสร็จแล้ว เมื่อจะเลิกทัพกลับ เนเมียวสีหบดี จึงตั้งสุกี้ มอญ ผู้มีความชอบครั้งตีค่ายบางระจันเป็นนายทัพ ให้มองญ่า เป็นปลัดทัพ คุมทัพมอญรวม ๓๐๐๐ คนตั้งอยู่ที่ค่ายโพธิ์สามต้น คอยสืบจับผู้คน และเก็บทรัพย์สิ่งของตามส่งตอไป และตั้งนายทองอินคนหนึ่ง ซึ่งเป็นไทยไปเข้าด้วยพม่า ให้เป็นเจ้าเมืองธนบุรี

เดือน ๗ ปีกุน พ.ศ. ๒๓๑๐ เจ้าตากตีเมืองจันทบุรีได้ เจ้าตากยกกองทัพเรือออกจากจันทบุรีข้างขึ้นเดือน ๑๒ ฝ่ายนายทองอินก็ให้รีบขึ้นไปบอกสุกี้แม่ทัพพม่าที่ค่ายโพธิ์สามต้น และเรียกคนข้นรักษาาที่ป้อมวิชัยประสิทธิ์พวกรี้พลไม่เป็นใจจะต่อสู้ รบพุ่งกันหน่อย เจ้าตากก็ตีเมืองธนบุรีได้ จับตัวนายทองอินได้ให้ประหารชีวิตเสีย

เจ้าตากขึ้นไปถึงกรุงศรีอยุธยาในค่ำวันนั้น ครั้นรุ่งเช้า เจ้าตากทราบความจกพวกไทยที่หนีพม่ามาเข้าด้วย ว่าพม่าข้าศึกถอยหนีจากเพนียดไปอยู่ที่ค่ายโพธิ์สามต้นกับสุกี้หมดแล้ว

ค่ายพม่าที่โพธิ์สามต้น มีสองค่าย ตั้งข้างฟากตะวันออกค่าย ๑ ตั้งฟากตะวันตกค่าย ๑ ตัวสุกี้แม่ทัพอยู่ค่ายฟากตะวันตก

เจ้าตากตามมองญ่าที่หนีจากเมืองธนบุรีขึ้นไปถึงโพธิ์สามต้นในเวลเช้า สั่งให้ทหารระดมตีค่ายพม่าข้างฟากตะวันออก พอเวลา ๙ นาฬิกาก็ได้ค่ายนั้น 

เวลาค่ำ พระเจ้าตากให้พระยาพิพิธ พระยาพิชัยทหารจีน คุมกองทหารจีนไปตั้งประชิดค่ายสุกี้ ด้านวัดกลาง พอรุ่งเช้าก็ให้ทหารไทยจีนเข้าระดมตีค่ายสุกี้ พร้อมกัน รบกันแต่เช้าถึงเที่ยง เจ้าตากก็เข้าค่ายพม่าได้ ฆ่าสุกี้แม่ทัพพม่าตายในที่รบ เจ้าตากตีได้ค่ายพม่าที่โพธิ์สามต้น ก็ได้กรุงศรีอยุธยากลับมาเป็นของไทย

เสียกรุงเมื่อวันอังคาร เดือน ๕ ขึ้น ๙ ค่ำ ปีกุน พ.ศ.๒๓๑๐ เป็นวันเนาสงกรานต์เพลาบ่าย ๓ โมง เจ้าตากหนีออกจากรุงศรีอยุธยาก่อนเสียกรุง เพราะวิเคราะห์แล้วเห็นว่าไม่รอด กรุงศรีจะต้องแตกแน่ไม่ช้าก็เร็ว

ครั้นถึงเดือน ๑๒ ข้างขึ้น พระเจ้าตาก  ก็ตีค่ายโพธิ์สามต้นได้ รวมเวลาเสียกรุงฯ ๓ เดือน

**ไทยรบพม่า กรมพระยาดำรงราชานุภาพ บรรณาคาร ๒๕๔๓**