กองทัพคีต..ขอร่ำบรรเลง..ด้วยบทเพลงที่คนไม่เคยเยือนเลยแต่.สร้างไว้วิจตรยิ่ง

กิ่งโศก

..ตั้งแต่เด็กๆ เคยแว่วเพลงนี้ตามวิทยุทรานซิสเตอร์ ที่คุณพ่อเปิด
..ป่าเหนือ เมื่อหน้าดอกไม้บาน  ......ในจินตนาการของกิ่งโศก มองเห็น ทุ่งดอกไม้ขจีเขียว เบื้อหลังเป็นป่าเขียวที่มีทิวเขา เป็นฉาก ..ความสดชื่น..ถูกบ่มแล้ว ถิ่นเหนือ..

   ..วันนี้ขอนำ บทเพลงนี้มาให้ คอเพลงเก่า ได้สดับกัน..
เพลง มนต์เมืองเหนือ..ที่มีคนมาร้องตามมากมายหลายคน..ที่ดังๆ ติดหู คนแรก สมยศ ทัศนพันธ์ ผู้มีเสียงต่ำ ทุ้มเป็นเอกลักษณ์  เวลาร้อง..ชอบจะทิ้งคำ..อิอิ
..อีกคนที่ ต่อมามาร้องจนดัง..คือ ทูล   ทองใจ ที่เอกลักษณ์ ในน้ำเสียงคือหวานแว่ว ดุจแก้วที่ผ่านการเจียรไนย..
ส่วนคนอื่น..ผมว่าก็งั้น ๆ  แฮะๆๆๆ
...บทเพลงนี้ มีหัวข้อที่ ควรพูดถึง...สัก สองประเด็น..คือ
ประเด็นแรก..ครูไพบูลย์ บุตรขันผู้แต่ง..ไม่เคยไปทางเหนือ แถวเชียงใหม่ เชียงรายเลย...มากสุดแค่ลำปาง
ดังนั้นเพลงนี้ จึงมาจากจินตนาการล้วน ๆ  ..ครูไพบูลย์ เล่าให้ มีบทสัมภาษณ์ท่านดังนี้ครับ

....กุลชาติ : อ๋อ ฉะนั้นเพลงมนต์เมืองเหนือ เจ้าของเพลงไม่เคยเหยียบเมืองเหนือ 
....ไพบูลย์ : ไม่เคยไปเลยครับ หลังจากแสดงดนตรีที่จังหวัดลำปางเสร็จแล้วก็ไปเที่ยวเกาะคา มองเห็นทิวทัศน์ทางเหนือ ผมเป็นคนภาคกลาง การเห็นภูเขาเมฆหมอกห้วยละหารธารน้ำ ตอนเช้าหมอกลงแลดูสลัวไปหมด มันเร่งความรู้สึก เป็นความตื่นตาตื่นใจ ประทับอยู่ในใจแต่ยังไม่ได้นึกจะแต่งเพลงทันที เพียงแต่เก็บภาพไว้ในอารมณ์ ความรู้สึก สาม-สี่วันที่ผมอยู่ลำปาง ความประทับใจมากเหลือเกิน เพราะผมมีความใฝ่ฝันจะได้เห็นเมืองเหนือ จุดสำคัญที่สุดคืออยากเห็นเชียงใหม่แล้วไม่ได้ไป ผมยืนอยู่ที่สถานีรถไฟลำปาง มองไปตามทางรถไฟ คิดว่าเชียงใหม่จะมีรูปร่างเป็นอย่างไร คิดอยู่ตลอดเวลา พอกลับมาถึงกรุงเทพฯ ผมลงมือเขียนเลย
ประเด็นที่สอง มาจากประเด็นแรก..กล่าวคือ ครูไพบูลย์ บุตรขัน แต่งถ้อยคำผิด..( ครูสมยศ อัดเสียง ไปแล้ว และดังไปแล้ว)  ...มีคนทักครูไพบูลย์ ว่า ...ท่าน แอ่วเว้า เจ้าวอน.. ทางเหนือ คำว่า เว้า..นั้นไม่ใช้กัน เว้า ที่แปลว่าพูด จะใช้ทางภาคอิสาน..ทางเหนือ ใช้ ว่า อู้..
     ดังนั้นท่านจึงแก้ไขใหม่เป็น....แอ่วสาว เจ้าวอน  แล้วให้ทูล ทองใจ ขับร้อง  และดังเป็นพลุแตกอีกคน..

..มาดู บทเพลง กันนะครับ..
มนเมืองเหนือ
แต่งโดยไพบูลย์ บุตรขัน
ทำนอง  สง่า อารัมภีร
ขับร้อง  สมยศ ทัศนพันธ์
............................................
ป่าเหนือเมื่อหน้า ดอกไม้บาน
ลมฝนบนฟ้าผ่าน ฟ้ามองดั่งม่าน น้ำ ตา
น้ำ ฝน หล่นจาก ฟากฟ้า
ขังแก่งเหมือนแอ่งน้ำตาไหลตกจากผาแว่วฟัง
...ป่าเหนือเมื่อไปได้พบมา
เมืองเหนือเมื่อน้ำบ่า เลาะธารซ่านซ่า
เคล้าดัง น้ำไหลไปหลากมากครั้ง
หมุนวนสายชลเหมือนดังไหลหลั่งเป็นวังน้ำวน
...ริมฝั่งวังน้ำค่ำลงคงมี แสงจันทร์
คืนหนึ่ง คืนนั้นพบกันน้องเอย สองคน
เมืองเหนืออนงค์นั้นคงมีมนต์
เป่าหัวใจเสียจน ก่นให้ ใฝ่ฝัน
...แอ่ว(เว้า) สาวเจ้าวอน อ้อนน้ำคำ
จนสูรย์ลอยคล้อยต่ำสายัณห์เย็นย่ำ ทุก วัน
แล้วไฉน จะให้ลืมนั้น แม้นใครได้ไปเที่ยวพลัน
หลงมั่นในเมืองเหนือเอย

ลองมาอ่าน การย้อนความหลังของการร้องเพลงสมัยก่อน..ของครูสมยศ ทัศนพันธ์ จาก..ครูแจ๋ว .สง่า อารัมภีร์ 
เล่าตำนานเบื้องเพลงการบันทึกเสียงเพลง มนต์เมืองเหนือ เมื่อปี 2492 ว่า มีเรื่องขำๆ กัน ว่าเบื้องหลังของเพลงนี้กัน
                   เวลา สมยศ ทัศนพันธ์ คนร้องเพลง มนต์เมืองเหนือ นั้นติดยานัตถุ์ ก่อนอัดเสียงหรือก่อนขึ้นร้องสดหน้าเวที จะต้องเป่ายานัตถุ์จนแน่ใจว่าจมูกโล่ง ร้องเพลงได้ไม่สะดุด สมัยก่อนโน้น เวลาอัดเสียงทั้งนักร้อง นักดนตรี ผู้ควบคุมวง มีกี่คนกี่คนก็จะต้องอัดเข้าไปอยู่ในห้องเดียวกัน 
ทีนี้เวลาสมยศ ทัศนพันธ์ อัดยานัตถุ์ก็เป็นเรื่องสิครับ คือสมยศจะต้องเทสต์เสียงตัวเองในเพลงมนต์เมืองเหนือ ว่า "ป่า-ป่า-ป่า" ถ้ายังรู้สึกไม่ได้ที่ก็เป่ายานัตถุ์พรวด แล้วก็ "ป่า-ป่า-ป่า" พอได้ที่เมื่อไรจึงค่อยร้องว่า "ป่าเหนือเมื่อหน้าดอกไม้บาน" กว่าป่าเหนือของสมยศ ดอกไม้จะบานได้ ปรากฏว่า นักดนตรีทั้งห้องอัดก็สำลักยานัตถุ์กันเป็นแถว จามฮัดเช้ยกันไปมา  
 

                เพลงมนต์เมืองเหนือ กับ สมยศ ทัศนพันธ์ นั้นเหมาะเจาะกันอย่างที่สุด เพราะเพลงมีท่วงทำนองโลดโผน ต่ำมากสูงมาก ฟังเพลินๆ เหมือนร้องง่าย แต่พอร้องจริงแบบเก็บละเอียด จะรู้ว่าร้องยาก อย่างตอน "ขังแก่งเหมือนแอ่งน้ำตา ไหลตก..." โอ้.. โน้ตลงต่ำอย่างไม่ปรานีคนร้อง แล้วจะต้องวกขึ้นสูงต่อมาเลยว่า "จากผา..แว่วฟัง"
ลงต่ำสุดลิ่มทิ่มลำคอแบบนี้ สมยศ ทัศนพันธ์ เอาอยู่ในแบบ พยัคฆ์ร้ายไม้เอก คือเนื้อเพลงพอมีไม้เอก มีเสียงต่ำมานั้น สมยศ จะร้องได้ดีเป็นพิเศษ ไม่รู้เหมือนกันว่า ใครเป็นคนเลือกให้สมยศร้องเพลงมนต์เมืองเหนือ ระหว่างผู้แต่ง คือ ไพบูลย์ บุตรขัน กับคนทำดนตรี คือ สง่า อารัมภีร

สดับด่ำบรรเลง               	ถ้อยบทเพลงละเลงเรียง
ต่ำสูงคลอสำเนียง                  กล่อมสนิทโน้มนิทรา
.......+ กิ่งโศก +