17 กันยายน 2557 14:08 น.

พระเจ้าตากสินพระราชทานเพลิงพระบรมศพพระเจ้าเอกทัศ

ปติ ตันขุนทด

        เมื่อวันกรุงแตกนั้น พระเจ้าเอกทัศน์นั้น มหาดเล็กพาลงเรือน้อยหนีไปซุ่มซ่อนอยู่ในสุมทุมพุ่มไม้ที่บ้านจิก ริมวัดสังฆาวาส แต่พม่ยังหารู้ไม่ จับได้แต่พระเจ้าอุทุมพร ซึ่งทรงผนวช กับเจ้านายโดยมาก พวกพม่าได้ไปพบพระเจ้าเอกทัศน์ที่บ้านจิก เวลานั้นอดอาหารมากว่า ๑๐ วัน พอรับเสด็จไปถึงค่ายโพธิ์สามต้น ก็สวรรคต จึงให้เชิญพระบรมศพมาฝังไว้ที่โคกพระเมรุ ตรงหน้าวิหารพระมงคลบพิตร อันเป็นที่ทำพระเมรท้องสนามหลวงครั้งกรุงเก่า ครั้นเมื่อพระเจ้าตากตีได้ค่ายโพธิ์สามต้น มีชัยชนะพม่าแล้วตั้งพักกองทัพอยู่ในค่ายพม่าที่โพธิ์สามต้น ขณะนั้น ผู้คนและทรัพย์สมบัติซึ่งสุกี้ยังมิได้ส่งไปเมืองพม่าเอารวบรวมขังไว้ในค่ายแม่ทัพ มีพวกข้ารราชการหลายคน คือ พระยาธิเบศร์บดี จางวางมหาดเล็ก เป็นต้น ต่างพากันมาเฝ้าถวายบังคมเจ้าตาก ทูลให้ทราบถึงที่พระเจ้าเอกทัศน์สวรรคต สุกี้ให้ฝังพระบรมศพไว้ที่ในกรุง ฯ 
และทูลว่ายังมีเจ้านายซึ่งพม่าจับได้ต้องกักขัง อยู่ในค่ายนั้นหลายพระองค์ มีที่เป็นพระราชธิดาของพระเจ้าบรมโกศ คือเจ้าฟ้าสุริยาพระองค์ ๑ เจ้าฟ้าพินทวดีพระองค์ ๑ พระองค์เจ้าฟักทองพระองค์ ๑ รวม ๔ พระองค์ ที่เป็นชั้นหลานเธอ คือ หม่อมเจ้ามิตร ธิดาของกรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) องค์ ๑ หม่อมเจ้ากระจาด ธิดากรมหมื่นจิตรสุนทรองค์ ๑ หม่อมเจ้ามณี ธิดาของกรมหมื่นเสพภักดีองค์ ๑ หม่อมเจ้าฉิม ธิดาฟ้าจีดองค์ ๑ รวม ๔ องค์ เจ้านายทั้ง ๘ องค์นี้ เมื่อพม่าจับได้ ประชวรอยู่ จึงยังมิได้ส่งไปเมืองอังวะ 
เจ้าตากทราบก็มีความสงสาร และก่อนหน้านั้นเมื่อเจ้าตากได้เมืองจันทบุรี ก็ได้พบพระองค์เจ้าทับทิมราชธิดาพระเจ้าเสือพระองค์หนึ่ง ซึ่งพวกข้าพาหนีไปเมืองจันทบุรี พระเจ้าตากก็อุปการะทำนุบำรุงไว้ จึงสั่งให้จัดที่ให้เจ้านายประทับตามสมควร และให้ปล่อยคนทั้งปวงที่ถูกพม่ากักขังไว้ แล้วแจกจ่ายทรัพย์สิ่งของเครื่ออุปโภคบริโภคประทาน ให้พ้นทุกข์ทรมานด้วยกันทั้งนั้น พระเจ้าตากให้ปลูกเมรุดาดผ้าขาวที่ท้องสนามหลวงหน้าวิหารพระมงคลบพิตร และให้สร้างพระโกศกับเครื่องประดับสำหรับงานพระบรมศพตามกำลังที่จะทำได้ ครั้นเตรียมการพร้อมเสร็จ เจ้าตากจึงเสด็จเข้ามาตั้งพลับพลา อยู่ในกรุงฯ  เจ้าตากให้ขุดพระบรมศพพระเจ้าเอกทัศน์เชิญลงในพระโกศประดิษฐานที่ในพระเมรุที่สร้างไว้ เที่ยวหาพระสงฆ์ซึ่งยังมีเหลืออยู่ นิมนต์มารับทักษิณานุประทาน และสดับปกรณ์ตามประเพณี แล้วเจ้าตากกับเจ้านายใพระราชวงศ์เดิม และข้าราชการทั้งปวง ก็ถวายพระบรมศพ และประจุพระอัฐิธาติ ตามเยี่ยงอย่างสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินแต่ก่อนมา **ไทยรบพม่า กรมพระยาดำรงราชานุภาพ บรรณาคาร กรุงเทพ ๒๕๔๓**
***ข้าพเจ้า  เมื่อสมัยเป็นนักเรียนป  ป.6  เมื่อปี  2507  ครูจัดพาทัศนศึกษากรุงศรีอยุธยา  ไม่เคยรู้เลยว่า  ที่หน้าวิหารหลวงพ่อมงคลบพิตร  เป็นที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพพระเจ้าเอกทัศน์   เพิ่งมาอ่านเจอ  เมื่อนี้  ก็นับได้  ๕๐  ปี  ไปเที่ยวก็ไปเที่ยวเฉย  ๆ  ครูก็ไม่รู้  และคิดว่าอีกหลายคนที่ไปเที่ยวอยุธยา  ไปไหว้หลวงพ่อที่วิหารหลวงพ่อมงคลบพิตร  ก็ไม่รู้  ในปัจจุบัน  น่าเสียดายโอกาสที่ไปเที่ยวที่ได้
แต่ความเพลิดเพลินแต่ไม่มีความรู้
26 กันยายน 2557 13:35 น.

สุนทรภู่

ปติ ตันขุนทด

      ณ  กรมพระราชวังหลัง   ในสมัยรัชกาลที่  ๑  สุนทรภู่ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก
รับใช้  ในกรมพระราชวังหลัง  ครั้นเมื่อกรมพระราชวังหลังทิวงคต  สุนทรภู่ไปเป็น
มหาดเล็กรับใชhอยู่กับพระองค์เจ้าปฐมวงศ์   พระโอรสในกรมพระราชวังหลัง  
ซึ่งผนวชอยู่วัดระฆังโฆสิตาราม   ครั้นเมื่อถึงรัชกาลที่  ๒  
      สุนทรภู่เข้าทำราชการ   ได้เป็นที่ขุนสุนทรโวหาร  อยู่ในกรมพระอาลักษณ์  จนถึงรัชกาลที่  ๓        สุนทรภู่มีความผิดถูกถอดออกจาราชการ   ไม่มีที่พึ่งจึงออกบวช  แต่มีพระองค์เจ้า 
ลักขณานุคุณ   พระเจ้าลูกเธอในสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  ซึ่งโปรดสักวา  
ทรงพระเมตตาอุปการะ   ได้สึกออกมาอยู่ในกรม   แต่ไม่นานนัก   พระองค์เจ้า
ลักขณานุคุณสิ้นพระชนม์  สุนทรภู่สิ้นที่พึ่งตกยากอีกครั้งหนึ่ง    ต่อมากรมหมื่น
อัปสรสุดาเทพ  พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัส 
ชอบเรื่องพระอภัยมณี  ได้ทรงอ่านหนังสือที่สุนทรภู่แต่งไว้  โปรดให้สุนทรภู่
แต่งต่อถวายอีก   และทรงอุปการะเกื้อหนุนสุนทรภู่ต่อมา   และพระบาท
สมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว   เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์   ก็ทรงเกื้อหนุนสุนทรภูมาด้วยอีกพระองค์หนึ่ง ครั้นเมื่อกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพสิ้นพระชนม์  สุนทรภู่
ได้พึ่งแต่สมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว   พระองค์เดียว      ต่อมา   ครั้นเมื่อถึง
รัชกาลที่   ๔  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว   ทรงตั้งสุนทรภู่เป็นที่  
พระสุนทรโวหาร   เจ้ากรมพระอาลักษณ์  ฝ่ายบวรพระราชวัง   
ได้รับความสุขจนสิ้นชีพ   ปีเถาะ  พ.ศ.๒๓๙๘  ในสมัยรัชกาลที่  ๔  
           สุนทรภู่เกิดเมื่อ   ๒๖  มิถุนายน  พ.ศ.๒๓๒๙   ในสมัยรัชกาลที่  ๑   สิริอายุ  ๖๙  ปี
          ผลงานเขียนที่สุนทรภูแต่งไว้  มีดังนี้
          ๑)  นิราศเมืองแกลง   แต่งในวัยรุ่นคะนอง  คราวลงไปเยี่ยมบิดาที่เมืองแกลง  
สมัยเป็นมหาดเล็กกรมพระราชวังหลัง
            ๒)  นิราศพระบาท   แต่งในสมัยเป็นมหาดเล็กพระองค์เจ้าปฐมวงศ์
       ๓)  นิราศภูเขาทอง  แต่งตอนบวชเป็นพระภิกษุ หลังออกพรรษา  ลาวัดราชบูณะ
  ไมนมัสการภูเขาทองที่พระนครศรีอยุธยา  รคั้งแรก  ในสมัยรัชกาลทีี่   ๓
            ๔)  โคลงนิราศสุพรรณ
          ๕)  นิราศวัดเจ้าฟ้า  ใช้นามแฝง  แต่งเป็นสำนวนเณรพัด  บุตรชาย  คราวขึ้นไ
อยุธยาเป็นครั้งที่สอง
            ๖)  นิราศอิเหนา  แต่งถวายพระองค์เจ้าลักกขณานุคุณ
          ๗)  นิราศพระแท่นดงรัง   แต่งคราวตกยาก   พระองค์เจ้าลักขณานุคุณสิ้น
พระชนม์  อาศัยเพื่อนไปเที่ยวพระแท่นดงรัง
           ๘)  นิราศพระประธม   (พระปฐม)  แต่งเมื่อคราวไปนมัสการพระปฐมเจดีย์  สมัยพึ่งพาอยู่กับเจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์    แล  กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ
            ๙)   นิราศเมืองเพชร
             ผลงานอื่นของสุนทรภู่    นอกจากนิราศมี     โคบุตร   สิงหไตรภพ  วรรณคดีเรื่องพระอภัยมณี    
ขุนช้างขุนแผน   ตอนกำเนิดพลายงาม    
เพลงยาวถวายโอวาท      สวัสดิรักษา  สุภาษิตสอนหญิง   และรำพันพิลาป  
              จักขอเรียงลำดับก่อนหลังผลงานของสุนทรภู่ที่แต่งตามลำดับก่อนหลัง   ดังนี้
               ๑    โคบุตร   แต่งในรัชกาลที่  ๑   เป็นวรรณกรรมประโลมโลก  และเป็นเรื่องแรกในงาน
วรรณกรรมทั้งหมดของสุนทรภู่  ที่เราทราบ
                ๒   นิราศเมืองแกลง  พศ.ศ.   ๒๓๕๐   เป็นนิราศเรื่องแรกในจำนวน  ๙  เรื่อง  ที่
สุนทรภู่แต่ง   เป็นนิราศเรื่องยาวที่สุดของท่าน
                ๓   นิราศพระบาท   พ.ศ.  ๒๓๕๐
               ๔   พระอภัยมณี   แต่งในขณะติดคุกในรัชกาลที่  ๒  และแต่งเรื่อยไปจนรัชกาลที่  ๓  รวม   ๙๔  เล่มสมุดไทย   แต่ตอนหลังเข้าใจกันว่ามิใช่สำนวนสุนทรภู่ทั้งหมด  
 ชื่นชอบกันว่าพระอภัยมณี   เป็นวรรณกรรมยอดเยี่ยมของสุนทรภู่
                ๕    เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน  ตอนกำเนิดพลายงาม  แต่งในรัชกาลที่  ๒
               ๖   สวัสดิรักษา    แต่ง  ราว  พ.ศ.  ๒๓๖๔  - ๗  แต่งเมื่อเป็นครูเจ้าฟ้าในรัชกาลที่  ๒
                ๗   นิราศภูเขาทอง   แต่งราว  พ.ศ.   ๒๓๗๑  เป็นนิราศยอดเยี่ยมของท่าน  
 สั้นที่สุด    แต่จับใจที่สุด   เพราะเอาชีวิตเศร้าของท่านมาเสนอต่อโลก
                ๘   นิราศเมืองสุพรรณ  แต่งในขณะบวช  ในรัชกาลที่  ๓   แต่งราว  พ.ศ.  ๒๓๘๔  
แต่งเป็นโคลง   เรื่องเดียวของสุนทรภู่
                ๙   พระไชยสุริยา   น่าจะแต่งคราวเป็นครุเจ้าฟ้า   แต่งเป็นกาพย์
               ๑๐   นิราศวัดเจ้าฟ้า  แต่ง  พ.ศ.  ๒๓๗๙  เป็นนิราศใช้สำนวนหนุพัดแทนตนเอง
            ๑๑   นิราศอิเหนา  แต่งตอนพึ่งพระคุณพระองค์เจ้าลักขณานุคุณ  
ในรัชกาลที่  ๓  ราว  พ.ศ.  ๒๓๘๕  เป็นนิราศเรื่องเดียวที่สุนทรภู่มิได้พูดถึงตนเอง 
  เป็นนิราศของอิเหนา
 จากบุษบา
               ๑๒   สุภาษิตสอนหญิง  แต่งราว  พ.ศ.เป็นภาษิตหญิงไทยควรคำนึง
               ๑๓   ลักษณวงศ์  เป็นเรื่องประโลมโลก   สุนทภู่แต่งเพียง  ๙  เล่มสมุดไทย  
 มีคนแต่งต่ออีก  ๓๐  เล่ม
                ๑๔   สิงหไตรภพ   เป็นเรื่องประโลมโลกอีกเรื่องหนึ่ง  สุนทรภู่แต่งเพียง  ๙
   เล่มสมุดไทย  แต่งยังไม่จบ
                ๑๕   นิราศพระปธม(พระปฐม)  แต่ง  พ.ศ.  ๒๓๘๕
             ๑๖  นิราศเมืองเพชร   เป็นนิราศเรื่องสุดท้ายของสุนทรภู่  ดีเยี่ยมเช่นนิราศ
ภูเขาทอง   แต่งปลายรัชกาลที่  ๓   รพหว่าง  พ.ศ.  ๒๓๘๘  -  ๒๓๙๒
                ๑๗  บทละครเรื่อง  อภัยนุราช   แต่งในรัชกาลที่   ๔
              ๑๘   เสภาพระราชพงศาวดาร  แต่งในรัชกาลที่   ๔    ทรงโปรดให้แต่งถวาย
  ขนาด  ๒  เล่มสมุดไทย
              ๑๙   รำพันพิลาป  แต่งราว  พ.ศ.  ๒๓๖๗
             ๒๐  สุภาษิตสอนเด็ก
              ๒๑   เพลงยาวถวายโอวาท   แต่งราว  พ.ศ.  ๒๓๗๓
             ***สุนทรภู่ได้รับการยกย่องให้เป็นกวีเอกของโลก   จากองค์การสหประชาชาติ***
                                                                                          ปติตันขุนทด  เรียบเรียง
                                                             ************************
      กรมวิชาการ  กองตำรา  แบบเรียนวรรณคดีไทย  ม . ๔  สำหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่   ๔
      พิมพ์ครั้งที่  ๑๔  โรงพิมพ์คุรสภาลาดพร้าว  ๒๕๑๕
      เจือ   สตเวทิน   สุนทรภู่     คุรุสภา    ๒๕๓๘
           
             
9 กันยายน 2557 14:05 น.

พม่าล้อมกรุงศรี สอง ปีกว่า

ปติ ตันขุนทด

แต่พม่าล้อมกรุงอยู่นั้น   นานถึงสองปีเศษ   ขุนนางผู้น้อยผู้ใหญ่อาสาออกรบ  แตกแยกยับเยินเข้ามา
ที่สุดจนขุนนางจีน  ขุนนางแขก  ขุนนางฝรั่ง  ขุนนางมอญ  ขุนนางลาว  และนายโจรนายส้อง  
ก็ชวนกันออกอาสา  ตีกองทัพพม่าที่ล้อมกรุงทั้งแปดทิศ  ก็มิได้ชนะ   พม่ากลับฆ่าฟันล้มตายแตก
เข้ามาทั้งสิ้น  ด้วยอายุแผ่นดินกรุงพระนครศรีอยุธยาถึงกาลขาด  จึงอาเพศให้เห็นประหลาดเป็น
นิมิต  พระประธานวัดพระเจ้าพระนางเชิง  น้ำพระเนตรไหลลงมาาจนนาภี  ในวังนั้น  วัดพระศรีสรร
เพชญ์นั้น  พระบรมไตรโลกนาถพระอุระแตก  ดวงพระเนตรตำลงมาอยู่ตักเป็นอัศจรรย์  พระเจดีย์
วันราชบูรณะนั้น  กาบินมาเสียบตายอยู่บนยอดโดยอาเพศ                                                      
อนึ่งรูปพระนเรศวรเจ้าโรงแสงใน   กระทืบพระบาทสนั่นไปทั้งสี่ทิศ  อากาศก็วิปริตไป
ต่าง  ๆ  บอกเหตุบอกลางจะเสียกรุง                                                
ฝ่ายพม่าก็ยกมารบค่ายไชยวัฒนารามเก้าคืนก็แตก  
แล้วมารบค่ายจีนคลองสวนพลูสิบห้าคืน  สำเร็จ
ครั้น  ณ  วันอังคาร  เดือนห้า  ขึ้นเก้าค่ำ  ปีกุน  นพศก  เพลาบ่ายสี่โมง   พม่ายิงปืนป้อมสูง
วัดท่าการ้อง  วัดพระนางปลื้ม    ระดมเข้ามา  ณ  กรุง  แล้วเอาเพลิงจุดเชื้อที่รากกกำแพง
ครั้นเวลาค่ำกำแพงทรุดลงหน่อยหนึ่ง  พม่าก็เข้ากรุงได้  เอาไฟเผาาพระราชวัง  และวัดพระศรี
สรรเพชญ์                                                                                                                    
ขึ้นเสด็จอยู่ในราชสมบัติเก้าปี  พม่าจึงทำลายกำแพงกรุงเสีย  แล้วกวาดเอากษัตริย์  
ขัตติยวงศ์  แลท้าวพระยาเสนาบดีอพยพทั้งปวงไป                                                           
ลุศักราช  ๑๑๒๙  ปีกุนนพศก  แต่พระเจ้าแผ่นดินนั้น  หนีออกไปจากพระนครองค์เดียว
ได้ความทุกข์ลำบากก็ถึงพิราลัยไปสู่ปรโลก   ชนทั้งปวงจึงนำเอาพระศพมาแล้วก็ฝังไว้
                                             
21 กันยายน 2557 14:57 น.

รัก โศก สลด ของศรีปราชญ์

ปติ ตันขุนทด

***ในคำให้การ  รวม  ๓  เรื่อง  ว่าศรีปราชญ์ตายในสมัยพระเจาเสือ   แต่ท้าวศรีจุฬาลักษณ์คู่วิวาที  
อยู่ในสมัยพระนารายณ์   ในคำให้การชาวกรุงเก่า  ว่า...
      ในรัชกาลนั้น  มีชายคนหนึ่งชื่อว่าศรีปราชญ์   ฉลาดในทางโหราศาสตร์  และพระไตรปิฏก  ชำนาญในทางแต่งกาพย์  โคลง  บทกลอนทั้งปวง   ด้วยพระเจ้าสุริเยนทรธิบดีพอใจในทางโหราศาสตร์  นิติศาสตร์  พระไตรปิฏก  กาพย์  โคลง   บทกลอน  ทรงทราบว่าศรีปราชญ์เป็นคนฉลาดในทางนั้น   ก็ทรงพระกรุณาชุบเลี้ยงไว้     ศรีปราชญ์แต่งโคลงบทกลอนต่าง ๆ  ถวาย  พระเจ้าสุริเยนทราธิบดีโปรดพระราชทานรางวัลเนือง  ๆ
        อยู่มาศรีปราชลอบมีเพลงยาวเข้าไปถึงนางสนมในพระราชวัง  พระเจ้าสุริยนทราธิบดีจับได้ก็ทรง
พระพิโรจ   แต่มิได้ลงพระอาญาอย่างร้ายแรง   เปนแต่ให้เนียรเทศไปอยู่เสียที่เมืองนครศรีธรรมนาช   
ด้วยทรงเห็นว่าศรีปราชญ์เปนพหูสูต   แลมิได้คิดประทุษร้ายอย่างร้ายแรงอะไร
       เมื่อศรีปราชญ์ออกไปอยู่เมืองนครศรีธรรมราช  ก็ยังประพฤติเช่นนั้นอีก   ด้วยนิสัยใจคอชอบทางเจ้าชู  คราว  ๑  แต่งเพลงยาวไปให้ภรรยาเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช   เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชจับได้ก็โกรธ  สั่งให้คนจับศรีปราชญ์ไปฆ่าเสีย   พวกที่ชอบพอกับเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชก็พากันห้าม   ว่าท่านอย่าให้ฆ่าศรีปราชญ์เสียเลยจะเกิดเหตุใหญ๋   แต่เมื่อศรีปราชญ์ยังอยู่ที่กรุงศรีอยุธยาลอบให้เพลงยาวแก่นางสนมพระเจ้าแผ่นดิน  ๆ  จับได้ยังไม่ให้ประหารชีวิต    ด้วยพระอาลัยว่าเปนคนฉลาดในการแต่งหนังสือ   เพียงแต่ให้เนียรเทศมาชั่วคราว   ถ้าท่านฆ่าศรีปราชญ์เสย   เห็นจะมีความผิดเปนแน่   เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชก็ไม่ฟัง   ให้เอาตัวศรีปราชญ์ไปฆ่าเสีย   เวลาที่จะลงดาบศรีปราชญ์จึงประกาศแก่เทพยดาแล้วแช่งว่า   ดาบที่ฆ่าเรานี้  ภายหลังจงกลับฆ่าคนที่ใช้ให้ฆ่าเราเถิด   เมื่อสิ้นคำแช่งก็พอลงดาบ   ศรีปราชญ์ก็ตายอยู่เมืองนครศรีธรรมราชนั้น
***จาก....ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา  รวม  ๓  เรื่อง  - -  กรุงเทพ: แสงดาว, 2553.  536  หน้า.
ความเห็น...ผมเห็นว่า  เราไม่ได้ฟังปากคำของศรีปราชญ์เลย  มีแต่คนกล่าวถึงเขาว่าลอบแต่งเพลงยาวไปถึงเมียเจ้าอยุธยา  เมียเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช   เราเคยคิดกันบ้างไหมว่า  ศรีปราชญ์  เจ้าอยู่หัวรัก  แต่คนที่ชังและอิจฉาริษยาศรีปราชญ์ก็มีมากตามกัน  เช่น  พระยารามเดโช  เพราะเก่งเกินคน    ว่าโคลง
ชนะเขาทุกคำโคลง      เจ้าเมืองนครศรีธรมราช  ก็เล่นการเมืองโดยกลัวว่าศรีปราชญ์จะเอาความลับ
ในการบริหารราชการของตนไปกราบทูลพระเจ้าอยู่หัว  เพราะอย่างไรเสีย  การเนรเทศศรีปราชญ์คราวนี้  พระเจ้าอยู่หัวคงไมให้ไปโดยไม่เกิดประโยชน์ต่อทางราชการ  คงให้เป็นสายลับให้กรุงศรีอยุธยาด้วย   พระยานครศรีธรรมราชก็ย่อมรู้เล่ห์ทางการเมือง   ดังในเรื่องสามัคคีเภท  ซึ่งพระเจ้าอชาตศัตรูขับไล่วัสการพราหมณ์  ไปยังแคว้นวัช  คู่อริ  หาทางยุให้เจ้าเมืองแตกสามัคคีกัน   พระยานครศรีธรรมราชก็หาทางกำจัด  หนังสือเพลงยาวที่ว่ามีไปถึงเมียน้อยเจ้าเมืองนคศรีธรรมราชมีอยู่จริงหรือ มีแต่คำกล่าวหา   คนอย่างศรีปราชญ์เป็นหนุ่ม  และมีคดีติดตัวไปจะลอบแต่งเพลงยาวไปให้เมียน้อยเจ้าเมืองนคร  มันก็ไม่ค่อยสมเหตุสมผล  เพราะคนหนุ่มอย่างศรีปราชญ์น่าจะมีใครทำให้ศรีปราชญ์เลือกมากกว่า   ส่วนว่าพระสนมของพระเจ้าอยู่หัว  บางทีอาจะเคยคบเปนเพื่อนชาววังรู้จักกันมาก่อน  เพราะคนจะเป็นพระสนมได้ต้องเป็นลูกสาวข้าราชการชั้นสูง  และเป็นลูกข้าราชการด้วยกัน  พระยาโหราธิบดีเป็นพ่อศรีปราชญ์  บรรดาลูกสาว  ลูกชายข้าราชการด้วยกันก็มีมาก  แต่บังเอิญมีลูกสาวคนหนึ่งของข้าราชการได้เป็นพระสนม  เธอคือท้าวศรีจุฬาลักษณ์  
น้องสาวพระเพทราชา   แล้วศรีปราชญ์ก็รู้จักกันฐานเพื่อน   ศรีปราชญ์เป็นบุตรพระโหราธิบดี  
ใครๆ  ก็ย่อมรู้จักกันในแวดวงลูกข้าราชบริพารพระเจ้าอยู่หัว และก็มีข้าราชการชั้นสูงบางคนไม่ชอบศรีปราชญ์ สนมบางคนอาจไม่ชอบสนมเพื่อนของศรีปราชญ์ก็หันมาทำลายศรีปราชญ์  และสนมเพื่อนของศรีปราชญ์  ดังที่พระสนมท้าวศรีจุฬาลักษณ์พูดเยาะเย้ยศรีปราชญ์  ว่า
(ตรงนี้ข้าเจ้าไม่เชื่อว่าจะเป็นท้าวศรีจุฬาลักษณ์พูด    คงจะเป็นเพื่อนของท้าวศรีจุฬาลักษณ์มากว่า)
**หะหายกระต่ายเต้น       ชมจันทร์
มันบ่เจียมตัวมัน               ต่ำต้อย
นกยูงหากกระสัน            เทียมเมฆ
มันบ่เจียมตัวน้อย            ต่ำต้อยเดียรฉาน***
มันเปนคำที่ดูถูกันรุนแรงมาก    ศรีปราชญ์ย่อมรักศักดิ์ศรีของตนเองก็ตอบเอาว่า
**หะหายกระต่ายเต้น        ชมแข
สูงส่งสุดตาแล                  สู่ฟ้า
ฤดูฤดีแด                         สัตว์สู่   กันนา
อย่าติเราเจ้าข้า                อยู่พื้นเดีวยวกัน**
เรื่อง  ตัณหา  ราคะ โทสะ  โมหะ  มนุษย์ปุถุชนชนมีอยู่เท่าเทียมกันทุกคน  ไม่ว่าเจ้า  หรือยาจก   เป็นสัจธรรม  เรื่อง  ลาภ  ยศ  ฐานันดรศักดิ์  เป็นเรื่องสมมุติแต่งตั้งกันขึ้นไม่ใช่มีอยู่จริง  สมมุติเรียกกัน  
แล้วก็ยึดติดกัน  ว่าฉันเป็นเจ้า   แกเป็นไพร่
ศรีปราชญ์เอาสัจจธรรมมาตอบ   พระสนมเอาศักดินามาข่มก่อน  ศักดินาเป็นสิ่งสมมุติ  มันก็ย่อมแพ้สัจจธรรม  เพราะไม่ว่าคนชั้นไหน  ก็มีกิเลศเท่าเทียมกัน  ไม่ใช่พระอรหันต์
ในโคลงกำศรวลศรีปราชญ์    ก็มีการเอ่ยรำพันถึงท้าวศรีจุฬาด้วยความโศก  รัก คิดถึง    มันก็เป็น
เรื่องน่าคิดว่า  ท้าวศรีจุฬาลักษณ์  กับศรีปราชญ์  เป็นอริกันจริงหรือ   และที่ว่าศรีศรีปราชญ์เขียน
เพลงยาวจนถูกเนรเทศ    ใช่เขียนถึงพระสนมท้าวศรีจุฬาลักษณ์หรือเปล่า
ศรีปราชญ์  อยู่นครศรีธรรมราชสู้คดีตัวคนเดียว  ไม่มีทนายที่ไหนช่วยเหลือ   แต่ศรีปราชญ์
ด้บอกไว้ในคำโคลงก่อนตาย  ปฏิเสธ  ว่าตนเองไม่ได้กระทำผิดดังเขากล่าวหา  ว่า
                **ธรณีนี่นี้          เปนพยาน
           เราก็ศิษย์อาจารย์     หนึ่งบ้าง
           เราผิดท่านประหาร    เราชอบ
           เราบ่ผิดท่านมล้าง      ดาบนี้คืนสนอง**
   และพระยานครก็ต้องถูกตัดคอ  เฉกเช่นเดียวกับศรีปราชญ์  สมดังพุทธภาษษิตที่ว่า
           **หว่านพืชเช่นใด   ย่อมได้ผลเช่นนั้น**
21 กันยายน 2557 15:15 น.

ทำไมพุทธศาสนาเสื่อมหายไปจากอินเดีย ทัศนะ อาจารย์เสถียร โพธินันนะ

ปติ ตันขุนทด

     
       อาจารย์เสถียร  เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญทางพระพุทธศาสนาของประเทศไทยท่านหนึ่ง   ท่านเคยเป็นอาจารย์บรรยายวิชาประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนามหายาน   อยู่ที่มหามกุฏราชวิทยาลัย  เป็นเวลา  ๑๖  ปี  ระหว่าง  พ.ศ.
๒๔๙๔  - ๒๕๐๙  ได้ใหความเห็น  หรือทัศนะถึงสาเหตุที่พระพุทธศาสนาเสื่อมหายไปจากอินเดียไว้อย่างดีว่า
@ปัญหานี้  ได้นำความประหลาดใจอย่างใหญ่หลวงให้เกิดแก่นักประวัติศาสตร์มาแล้วว่า  เหหตุใดพระพุทธศาสนา
ซึ่งอุบัติขึ้นในประเทศอินเดีย  มีประชากรที่นับถือติดต่อกันมาถึง  ๑๗  ศตวรรษ  แต่แล้วกลับไม่ปรากฎแม้แต่เพียงในความฝันของชาวอินเดียยุคต่อมาเลย  ชาวอินเดียมองพระพุทธศาสนาอย่างคนแปลกหน้า   อะไรเป็นสาเหตุให้เป็นเช่นนั้น     ความข้อนี้มีผู้วินิจฉัยต่าง  ๆ  แต่สำหรับมติส่วนตัว  เห็นว่าเหนื่องจากสาเหตุดังต่อไปนี้
     ๑  ในขณะที่พระพุทธศาสนารุ่งเรืองที่สุด  แม้ในสมัยพุทธกาลเอง  ประชาชนส่วนใหญ่ก็ยังนับถือศาสนาพราหมณ์
อยู่อย่างมั่นคง  ศาสนาพราหมณ์ไม่ได้เสื่อมไปเพราะความเจริญของพระพุทธศาสนา
     ๒  ในสมัยหลังพุทธกาล   แม้จะมีพระมหากษัตริย์  เช่นพระเจ้าอโศกมหาราชเกิดขึ้น   แต่ก็คงรักษาแนวของพระพุทธองค์  คือการไม่เบียดเบียนศาสนาอื่น  พระพุทธเจ้าทรงตั้งศาสนาขึ้น  ไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อล้มล้างศาสนาพราหมณ์   คติข้อนี้ทำให้พระพุทธศาสนาไม่สามารถจะทำให้มีอำนาจเด็ดขาดทางการเมือง   แล้วใช้อิทธิพลทางการเมืองนั้น  ฝังรากศาสนาลงในใจประชาชนทั้งหมด   ซึ่งต่างจกาศาสนาคริสเตียน  หรือศาสนาอิสลาม   เมื่อแผ่ไปที่ไหน   ก็ใช้อิทธิพลทางการเมืองกำจัดศาสนาตรงกันข้าม   เพราะฉะนั้น  ประเทศที่ไม่เคยนับถือ  ๒  ศาสนานี้มาก่อนเลย  เมื่อถูก
ครอบงำจาก  ๒  ศาสนานี้ทางการเมือง   ศาสนาเดิม  วิฒนธรรมเดิมจึงถูกถอนรากถอนโคน   ผิดกับพระพุทธศาสนา  เมื่อแพร่เข้าไปประเทศที่เขามิได้นับถือมาก่อน  ก็อะลุ้มอล่วยปรองดองกับศาสนาท้องถิ่น  เกลือกกลั้วผสมผสาน
กันไป
Calendar
Lovers  0 คน เลิฟปติ ตันขุนทด
Lovings  ปติ ตันขุนทด เลิฟ 0 คน
Calendar
Lovers  0 คน เลิฟปติ ตันขุนทด
Lovings  ปติ ตันขุนทด เลิฟ 0 คน
Calendar
Lovers  0 คน เลิฟปติ ตันขุนทด
Lovings  ปติ ตันขุนทด เลิฟ 0 คน
ไม่มีข้อความส่งถึงปติ ตันขุนทด