สารคดี : แม่น้ำคู่แผ่นดิน

สุชาดา โมรา

แม่น้ำกับมนุษย์เป็นของคู่กันมานาน  เพราะเรายังต้องใช้แม่น้ำในการดำรงชีพตลอดทุกยุคและสมัย  นอกจากจะใช้ดื่มกินหรือชำระร่างกายแล้วเรายังใช้น้ำในการเดินทาง เพาะปลูกพืชผักเพื่อนำไปประกอบอาหาร  ถ้าชีวิตขาดน้ำก็ไม่สามารถดำรงชีวิตต่อไปอีกได้  ดังนั้นมนุษย์จึงต้องหาที่อยู่อาศัยที่ใกล้แหล่งน้ำ เพื่อการดำรงชีพ จังหวัดลพบุรีก็มีแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งที่อยู่คู่กับชาวลพบุรีมาช้านาน ซึ่งก็คือแม่น้ำลพบุรีนั้นเอง แม่น้ำลพบุรีมีลักษณะเป็นที่ราบลุ่มเป็นดินตะกอนลุ่มแม่น้ำใหม่  ครอบคลุมพื้นที่อำเภอบ้านหมี่ อำเภอท่าวุ้ง  และอำเภอเมือง แม่น้ำลพบุรีเป็นลำน้ำธรรมชาติสายหลักที่แยกสาขาออกมาจากแม่น้ำเจ้าพระยาที่ตำบลบางพุทรา  อำเภอเมือง  จังหวัดสิงห์บุรี  แล้วไหลผ่านอำเภอท่าวุ้ง  เข้าสู่ตำบลต่าง ๆ  เช่น  ตำบลบางขันหมาก  โพธิ์เก้าต้น  ตะลุง  ฯลฯ  ก่อนผ่านเข้าสู่เขตจังหวัดอ่างทองและอยุธยา  บรรจบกับแม่น้ำเจ้าพระยาต่อไป  
              พื้นที่ราบลุ่มแม่น้ำลพบุรีในฤดูฝนจะมีฝนตกชุกและปริมาณน้ำมากทุกปี  นำพาปุ๋ยธรรมชาติเข้าสู่ท้องนาและปลาหลากชนิดมาผสมพันธุ์วางไข่  แต่อย่างไรก็ตามเมืองถึงฤดูแล้ง  ปริมาณน้ำค่อนข้างลดลงต่ำ  จึงมีการแก้ไขโดยการสร้างระบบชลประทานขึ้นมา  ทำให้ฝั่งตะวันตกของจังหวัดลพบุรีมีคลองชลประทานหนาแน่นมากที่สุด 
 	เนื่องจากแม่น้ำเป็นสิ่งสำคัญที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตของคนไทยมาตั้งบรรพบุรุษ ซึ่งทางจังหวัดลพบุรีได้ตระหนักถึงความสำคัญนี้ จังหวัดลพบุรีจึงได้จัดงาน "วันรวมใจคืนธรรมชาติความสดใสให้แม่พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ"    ในวันพฤหัสบดีที่ 5 สิงหาคม 2547 การจัดงานครั้งนี้ได้จัดกิจกรรมการฟื้นฟูคุณภาพสิ่งแวดล้อมน้ำลพบุรี เพื่อเทิดไท้องค์สมเด็จพระราชินี  และเพื่อคืนธรรมชาติความสดใสให้แม่น้ำ คูคลอง โดยการรณรงค์ปลูกสร้าง    จิตสำนึกสาธารณะร่วมด้วยช่วยกันดูแลรักษาคุณและหล่อเลี้ยงชีวิต  เพื่อดำรงความหลากหลายทางชีวภาพ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนที่ผูกพันกับแม่น้ำคูคลองให้คงอยู่อย่างยั่งยืน 
แม่น้ำลพบุรี อันมีความหมายและสำคัญยิ่งต่อชาวชนบทเป็นอันมาก เปรียบประดุจสายเลือดที่หล่อเลี้ยงชีวิตชาวไร่ชาวนาพร้อมทั้งสัตว์เลี้ยงและพืชไร่นานาชนิดตลอดจนกระทั่งการคมนาคมและขึ้นล่องการสัญจรไปมา นับว่าแม่น้ำลพบุรีมีความสำคัญและมีความหมาย อย่างใหญ่หลวงต่อชีวิตของคนลพบุรี จนเรียกได้ว่า แม่น้ำลพบุรี คือ สายเลือดสายหนึ่งที่มีความหมายสำคัญมากสำหรับชาวลพบุรีโดยทั่วไป				

ขออภัยจริง ๆ ค่ะ				

ขอฝากหนังสือด้วยนะคะ