ด้วยครั้งหนึ่งผมนั้นสัมพันธ์ผูก เหมือนกล้าปลูกเพาะพันธุ์สู่วันใหม่ ท่ามแวดวงหมอลำจำขึ้นใจ จนเติบใหญ่เพราะมีพ่อเป็นหมอลำ สำนักงานพ่อบุญมาเมื่อครานั้น อยู่ติดกันแม่บุญโฮมช่างดึ่มด่ำ พอตกเย็นเขาฝึกซ้อมกล่อมลำนำ ด้วยถ้อยคำหลากรสทุกบทกลอน สะพานขาวศรีสะเกษเขตสำนัก คนรู้จักกันมากมายสมัยก่อน ทั้งลำหมู่ลำเพลินหรือลำกลอน แสนออนซอนไออดีตยังติดตรึง มาบัดนี้เปลี่ยนไปหนอโอ้หมอลำ ธุระกิจครอบงำเงินเป็นที่พึ่ง เป็นลำซิ่งไปหมดสลดรำพึง ความซาบซึ้งตรึงตรามาหายไป ข่าวหมอลำเปิดวิกลำขอข้าว เป็นเรื่องราวแร้นแค้นแสนหวั่นไหว ทุนมีน้อยเพื่อปากท้องต้องจำใจ ให้อยู่ได้เพื่อลูกน้องต้องร้องลำ หรืออนาคตหมอลำจำสิ้นสูญ สุดอาดูรคิดในใจให้กลืนกล้ำ ศิลปะหลากรสเคยจดจำ มาเพลี่ยงพล้ำไร้รสหมดกลิ่นไอ..ฯ
มนต์กวี 4 ส.ค. 2548 09:30 น. - ID 79347 
3866
12
0
4 สิงหาคม 2548 09:51 น. - comment id 499501
ได้อ่านกลอน...สาวหมอลำ ของครูใหญ่โรงเรียนเล็ก ทำให้คิดถึงอดีตและความผูกพันธ์กับแวดวงศิลปะชาวอิสาน ที่หล่อหลอมซึมซับ มาตั้งแต่สมัยผมเป็นเด็กได้เห็นสัมผัสคลุกคลีอยู่กับพี่พี่หมอลำ สมัยนั้นจะมีลำคู่หรือที่เรียกว่าลำกลอนมีผู้ขับร้องเป็นชายหนึ่งหญิงหนึ่งและหมอแคนรวมเป็นสามคน ผมเคยติดตามไปดูพ่อลำกลอน(เดี่ยวนี้ท่านเสียแล้ว) ได้เห็นบรรยากาศกลิ่นไอวัฒนธรรมท้องถิ่นในสมัยก่อนซึ่งอยู่กันอย่างง่ายๆ ความบันเทิงไม่ได้มากมาย อย่างมากก็จ้างหมอลำมางัน(มาช่วยงาน) เพื่อให้ความสนุกสนานประกอบกับการทำบุญไปด้วย ชาวจะให้เกียรติหมอลำมากคล้ายเป็นพ่อครูคือผู้ที่มีความรู้ความสามารถมีความจดจำได้ดีมีภูมิความรู้ เมื่อว่าจ้างไปแล้ว ชาวบ้านจะทำเวทีชั่วคราวพร้อมเครื่องไฟสำหรับหมอลำเป็นเวทีเล็กๆขนาดไม่เกิน3x3เมตร ก่อนที่จะทำการแสดง เจ้าภาพจะต้องเตรียมคายอ้อ(เครื่องบูชาครูสำหรับหมอลำ) เช่นดอกไม้ ธูปเทียน ไข่ เหล้าขาว เงิน9บาท เป็นต้น จากนั้นหมอลำก็ทำการแสดง สมัยก่อนบางทีเริ่มแต่หัวค่ำลำกันจนถึงสว่างก็มี โดยมีชาวบ้านอยู่ฟังเหมือนเป็นเพื่อนกันนะผมว่า อยู่เป็นเพื่อนหมอลำ เริ่มด้วยลำ ...โอ้ละหนอ จากนั้นก็กล่าวคำบูชาครูอีกครั้ง เช่นกุกุสันโธ โคนาคะมะโน กัสสะโปโคตะโม ศรีอาริยะเมตไตยโย จงมาปกมาบังจงมากั้งมาเหลื่อมหมอลำไว้ การลำก็จะมีลำโจทย์ลำถามตอบกันไปมา ส่วนใหญ่จะเกี่ยวกับทางพระพุทธศาสนา ประเพณีวัฒนธรรม ฮีต12คอง14 เป็นต้นครับ พอดึกมาหน่อยก็ลำเกี้ยวพาราสี ลำเต้ย พอใกล้สว่างหรือใกล้จะเลิก ก็จะลำหล่อง หรือลำลาให้เกียรติผู้ฟังเจ้าภาพ สมัยพ่อผมจ้างกันเป็นเงินสตังค์หรือเป็นบาท พ่อเล่าให้ฟังว่าค่าตัวสมัยก่อนของพ่อราคา2บาท ลำเสร็จถ้าเจ้าภาพถูกใจบางทีก็จะแถมของฝากเช่นผ้าไหมให้มาด้วย....ที่เล่าให้ฟังเนี่ยเป็นบรรยาศสมัยนั้นครับ แต่เดี่ยวนี้ไม่ใคร่มีให้เห็นแล้ว กลายเป็นลำซิ่งไปหมด เน้นความถูกใจสะใจคนเป็นหลัก อยู่ได้เฉพาะคณะใหญ่ คณะเล็กๆไม่มีคนจ้าง ถึงได้มีหนังสือพิมพ์พาดหัวข้อข่าว หมอลำมาลำขอข้าว ก็ด้วยเหตุนี้เอง......ครับผม
4 สิงหาคม 2548 10:43 น. - comment id 499532
เสียงพิณเสียงแคนผมชอบฟังมากครับ เร้าใจลำนำได้ดีเยี่ยมครับ
แก้วประเสริฐ.
4 สิงหาคม 2548 10:47 น. - comment id 499534
หน้าฮ่านหมอลำ...จำได้หรือเปล่า .................................................................... ผมเคยทำงานในหมู่บ้านห่างไกลกันดารที่ขอนแก่น มีคณะหมอลำ ค่ำมาเขาก็ซ้อมท่องกลอนลำ สมัยนั้นไฟฟ้ายังไม่เข้าหมู่บ้าน มันเป็นสุดยอดของบรรยากาศ แล้วหมอลำขอนแก่นนะภาษางดงามมากเป็นกวีเอกเลยผมชอบมากหมอลำทำนองขอนแก่น หาไม่ได้อีกแล้วจริง ๆ ภาพและบรรยากาศนั้นยังจำติดตา ................................................................. คนที่ลำได้นี่ผมเชื่อว่าสมองเยี่ยมมากนะ ผมถึงพยายามหัดลำ (อยากสมองดีไงล่ะ) ฟังเสียงเจ้าของพอน้ำตาสิไหล แต่คนฟังไม่รู้เขาคิดยังไงเนาะ
4 สิงหาคม 2548 10:51 น. - comment id 499537
ผมเคยทำงานที่หมู่บ้านห่างไกล ที่ขอนแก่น บ้านนั้นมีวงหมอลำทำนองขอนแก่น ปีนั้นไฟฟ้ายังไม่เข้าหมู่บ้าน ค่ำมาเขาซ้อมท่องกลอนลำ โอ้โฮ! สุดยอดของบรรยากาศ หาไม่ได้อีกแล้ว ผมจำติดหูติดตา ภาษางดงามมากนะหมอลำขอนแก่นเนี่ยกวีเอกเลย ................................................................ ความเชื่ออย่างหนึ่งของผมคือเชื่อว่าคนที่ลำได้เนี่ยเป็นคนฉลาด Bright มาก ๆ ผมจึงพยายามที่เป็นคนฉลาดโดยการหัดลำไงล่ะ ฟังเสียงเจ้าของพอน้ำตาสิไหล คนอื่นจักเขาสิว่าจั่งใด๋บ่สนละ
4 สิงหาคม 2548 12:27 น. - comment id 499602
คุณพ่อของผู้หญิงไร้เงาท่านชอบมากเลยสำหรับหมอลำ ซึ่งจริง ๆ เป็นการแสดงที่น่าอนุรักษ์ไว้อย่างยิ่ง เหมือนหนังตะลุง มโนราทางภาคใต้ที่นับวันจะหาดูได้ยากขึ้นทุกที
4 สิงหาคม 2548 12:43 น. - comment id 499615
พี่ชายชอบดูหมอลำ จะพาน้องสาวไปบังหน้า ปูเสื่อให้น้องนั่งหน้าเวที ตัวเองไปเต้นหน้าเวที น้องสาวนั่งดุหมอลำด้วย แต่ไม่สนุกเท่าลุ้นว่าเมื่อไรพี่ชายจะตีกันหน้าเวทีน้า พี่ชายเต้นก๊วน กวน มีคนหมั่นไส้ จะต่อยพี่ชาย น้องสาววิ่งไปหาพี่ชาย เอาขวดให้พี่ชายทุบหัวคนนั้น แล้วหนีกับบ้านกัน ตอนเช้ามาแม่บ่นกระบุงใหญ่จ่ายตังค์ค่าทำขวัญให้คนๆนั้น พี่ชายกับน้องสาวอดไปดูหมอลำ ทั้งที่อยากจะไปดูใจจะขาด วันหลังน้องสาวโต พี่ชายไม่อยู่บ้าน แม่ก็ให้ไปดูกับเพื่อนๆได้ ก็สนุกดีนะคะ ไม่ชอบดูเต้นโชว์ ชอบดูตลกกับหมอลำร้องไห้ ดีใจที่ได้อ่านกลอนนี้ค่ะ
4 สิงหาคม 2548 13:29 น. - comment id 499638
หน้าส่วนตัว
ตอบ...คุณแก้วประเสริฐ
ถ้อยสำเนียงพิณแคนแดนอิสาน
กล่อมดวงมาลย์ร้อยรสบทอักษร
มีหมอลำพร่ำร้องก้องเป็นกลอน
แสนออนซอนหนักหนาคราได้ไป
ตอบ...คุณครูใหญ่โรงเรียนเล็ก
สายเลือดเราอีสานร่วมขานขับ
สุดประทับหัวใจให้หวนหา
หมอลำท่องร้องร่ำจำนรรค์จา
เป็นภาษาท้องถิ่นที่กินใจ
คนหัวดีความจำเลิศเพราะฝึกฝน
ใช้อดทนเบิกทางอย่างสดใส
เป็นหมอลำมิง่ายหัวต้องไว
ท่องบ่นไว้เป็นประจำขับขานกลอน
ตอบ...ผู้หญิงไร้เงา
ถูกแล้วจ้าน้องหญิงพริ้งเสนาะ
ลำไพเราะผสมแคนแดนอิสาน
มีเสน่ห์คล้องใจมาเนิ่นนาน
ชื่นดวงมาลย์เหมือนมีมนต์มาดลใจ
ตอบ...เพียงพลิ้ว
เพราะหมอลำวันนี้มิเหมือนก่อน
สิ่งบั่นทอนมากมายให้แปรเปลี่ยน
ทั้งเต้นโยกสะโพกสะแด่วเห็นแล้วเอียน
เมาแล้วเพี้ยนหลุดขอบชอบตีกัน
4 สิงหาคม 2548 13:39 น. - comment id 499645
ตอนนี้ผมมาเรียนที กทม คิดถึงบ้านมากๆ อ่านกลอนนี้เข้าไปขนลูกเชียว ผมเป็นอีกคนที่ชอบหมอลำเป็นชีวิต ตอนอยู่บ้านอย่างน้อยก็พอได้ไปนั้งฟังบ้าง แต่ตอนนี้ไม่มีเลย ขอให้หมอลำอยู่ตลอดไป
4 สิงหาคม 2548 15:30 น. - comment id 499704
สหาย..เปลี่ยนเป็นพยาบาลรำมั่งก็ได้นะ..แบบว่าเปลี่ยนบรรยากาศนะ.... ***แวะมาแซวมั่ง..อิอิ...
4 สิงหาคม 2548 16:09 น. - comment id 499740
ศิลปะแปรเปลี่ยน วนเวียนกับธุรกิจ เพื่อปากท้องของมิตร ศิลปกิจจึงแปลงพันธุ์ อ่านแล้วก็สงสารผู้สืบสานมรดกพื้นบ้าน ขอเป็นกำลังใจให้ผู้ที่อนุรักษ์งานนี้ทุกคนผ่านพ้นอุปสรรคไปได้ และมีชีวิตที่ไม่ขาดแคลนค่ะ
4 สิงหาคม 2548 16:16 น. - comment id 499747
มาฟังเสียงแคนพร้อมชมหมอลำค่ะ........
4 สิงหาคม 2548 16:28 น. - comment id 499772
เป็นคนหนึ่งที่ชอบฟังเพลงลำเพลิน.......แต่บอกตรงๆว่าเพลงหมอลำฟังไม่ออก......แต่ก็ชอบท่าลำของคนลำนะเพราะว่าเราเป็นคนชอบในศิลป์นะ......สมัยเด็กๆถูกจับให้มาเต้นมาลำตลอด......อิอิอิ......
4 สิงหาคม 2548 18:46 น. - comment id 499868
ผมไม่เคยดูหมอลำสดๆ นะ..แต่เคยดูกันตรึม..ที่สุรินทร์ ฟังไม่ค่อยเข้าใจหรอก แต่ได้ความรู้สึกมากๆๆ... ระบบการศึกษาและแนวทางการพัฒนาประเทศผิดพลาดมาเป็นสิบๆ ปีแล้ว ทำให้มรดกทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเสื่อมสูญไป เพิ่งจะมารื้อฟื้นเพื่อรับ การท่องเที่ยว...ก็เพื่อเงินน่ะแหละ..อิอิ เค้าเน้น Modern..แต่ไม่ได้เน้น Develop
4 สิงหาคม 2548 19:34 น. - comment id 499912
กลอนสำนึกดีครับ แวะมาทักทาย พยาบาลรำคุณ บินเดี่ยวคิดได้ไง
4 สิงหาคม 2548 20:13 น. - comment id 499928
เมื่อครั้งยังเด็กเคยถือสาด(เสื่อ)เดินตามหลังแม่ต้อยๆ ไปดูหมอลำ แต่หลับคาหน้าฮ่านทุกที อิอิ ลำกลอน ลำเพลิน ตอนนั้นแยกแยะประเภทไม่เป็น โตขึ้นมาจึงพอได้เรียนรู้ แต่ก็คงจะสายไปที่จะหาดูในยุดเศรษกิจครอบงำวัฒนธรรมเช่นทุกวันนี้ สมัยเรียนมหาวิทยาลัย นั่งเรียนกับอาจารย์ผู้ชำนาญทางภาษาอังกฤษ เราชื่นชมในความสามารถทั้งด้านภาษาและการแต่งเพลงของท่าน แล้ววันหนึ่งก็มีรถวิ่งผ่าน เปิดเสียงเพลงทำนองหมอลำดังแว่วมา เพื่อนๆต่างขบขันในเพลงพิ้นบ้านที่ดังสวนกับสำเนียงอเมริกันของอาจารย์ แต่อาจารย์กลับบอกว่า เพลงหมอลำคือยอดเพลง อาจารย์ชื่นชอบมากกว่าเพลงใดๆ ไม่อยากจะเชื่อหูตัวเองเลยค่ะ ทึ่งในความคิดของอาจารย์ ท่านจบจากเมืองนอก สอนด้านภาษาอังกฤษ แต่ชื่นชมความงามแบบพื้นบ้าน (คิดแบบเด็กๆว่าท่านน่าจะชอบเพลงฝรั่งมากกว่า) จากนั้นมาก็ได้เก็บมาคิด และชอบหมอลำมากยิ่งขึ้นค่ะ ทุกวันนี้ท่านก็ได้สนับสนุนให้รุ่นน้องมีคณะหมอลำที่ภาควิชาค่ะ แต่เป็นการผสมผสานระหว่างดนตรีหมอลำกับภาษาอังกฤษค่ะ กลายเป็นคณะหมอลำภาษาอังกฤษ สนุกดีไม่น้อย อ่านกลอนของพี่มนต์ฯแล้วจึงอยากแบ่งปันเรื่องราวค่ะ รบกวนพื้นที่เยอะหน่อยนะคะ นานๆเจอที ชื่นชมเสมอนะคะ
4 สิงหาคม 2548 20:37 น. - comment id 499933
หมอลำของมนต์กวี กับหมอลำของ ครูใหญ่โรงเรียนเล็ก คงสวยพอ ๆกันกับหมอลำของกันเองน้อ คึดฮักหมอลำ ในยามเธอออกมาฟ้อน เป็นตาออนซอน จริงแท้แมยอดชีวี หน้าตาหวานหวาน นงคราญคงสิใจดี ยิ้มให้อ้ายหน่อยจั๊กที คนดีหมอลำของอ้าย
4 สิงหาคม 2548 22:42 น. - comment id 500000
ตอบ...คุณคนคุก
หมอลำยั่งยั่งยืนอยู่คู่อิสาน
สร้างสำราญเติมใจให้สุขสันต์
ถ้อยวจีแสนสนุกทุกคืนวัน
เติมความฝันภาษาถิ่นอินทุกที
ตอบ...เพื่อนบินเดี่ยวฯ
ท่านสหายคิดได้ไงเรื่องคุณหมอ
นำมาต่อการลำเพื่อสืบสาน
เปลี่ยนคุณหมอเป็นคุณพยาบาล
สนุกสนานถ้วนทั่วในรั้วโรงพยาบาลฯ
ตอบ...พี่ดอกแก้ว
ศิลปะแปรรูปตามยุคสมัย
หมดกลิ่นไอวัฒนธรรมนำอิสาน
หมอลำร้องของเก่ามีมานาน
สุดทนทานโรยราตามค่าเงิน
ตอบ...คุณสลักเสลา
เสียงแคนเป่ากล่อมคนบนเส้นฝัน
คิดถีงกันคราจรอยากย้อนหา
ฟังหมอลำนำกันม่วนเฮฮา
จากบ้านมา...หลายปีมิมีลืม
ตอบ...คุณแก้วนิดา
สื่อสำเนียงเสียงลำร้องขับขาน
คนอิสานสืบมาหลายชั่วอายุไขย
ฟังไม่ออกแปลไม่ได้มิเป็นไร
ก็ชื่นใจยามยินเสียงสำเนียงลำ
ตอบ...dark sind of mind
จะกันตรึมหรือหมอลำนำคุณค่า
สืบกันมาหลายชั่วคนบนเส้นศิลป์
เริ่มแปรเปลี่ยนตามสมัยยุคป่ายปีน
คนท้องถิ่นลืมท้องทุ่งเข้ากรุงไกล
ตอบ...คุณธรรมาภิวัฏ
สำนึกดี สังคมดี ต้องทำดี
แล้วทุกอย่างก็จะดี...ขอบคุณที่มาเยี่ยมครับ
ตอบ...คุณเดือนไร้เงา
ได้ความรู้อีกแง่มุมหนึ่งครับ เทิดคุณ
ค่า ท้องถิ่น เป็นดินไม่ลืมตัว เป็นวัวไม่ลืม...
ชื่นชมครับ....กับแนวเพลงหมอลำร่วมสมัย
ตอบ...อาจารย์กันเอง(บัวกันต์)
คงจะเหมือนกันนะครับอาจารย์ เพราะเรา original อยู่แล้ว555
5 สิงหาคม 2548 07:01 น. - comment id 500058
ผมฟังเพลงได้ทุกแบบทุกสไตล์ ถ้าให้ผมเลือกฟังเพลงซักเพลง ใครคงจะพากันแปลกใจ ที่ผมจะขอเลือกฟังหมอลำ ก็เลือดอีสาน ได้ฟังหมอลำ มือไม้จะยกขึ้นฟ้อนเองได้อย่างอัตโนมัติ โดยไม่มีใคร บอกสอน สมัยผมเป็นเด็ก มีให้ดูบ่อยครับที่บ้านในงานวัด ดูได้ทุกรุ่น จุดเสื่อมของหมอลำอีกอย่าง ที่ยังไม่มีใครพูดถึง น่าจะเป็นที่คนดู พวกวัยรุ่น ถ้ามีหมอลำ มักจะยกพวกมาตีกัน เป็นแฟชั่นไปเสียแล้ว ดังนั้นเขาจึงไม่ค่อยจะกล้าเสี่ยงไปจ้างหมอลำมาให้คนตีกันซักเท่าไหร่ ถึงหมอลำวันนี้จะเปลี่ยนไป มียุคเฟื่องฟู ย่อมมียุคเสื่อมลง คิดว่าเมื่อเสื่อมลงถึงที่สุดลง จะมีโอกาสโงหัวฟูเฟื่องขึ้นมาได้ เหมือนกับบทกวีของไทย ก็มีช่วงฟูเฟื่องสมัยรัชกาลที่ ๒ เดียวนี้ก็ตกต่ำลงอย่างที่เห็นเช่นเดียวกันครับ
5 สิงหาคม 2548 11:30 น. - comment id 500194
ตอบ...คุณชัยชนะ
ถ้าให้เลือกแล้วเลือกหมอลำ เลือกไม่ผิดหรอกครับ ศิลปะก็มีอายุไขเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา แต่คุณค่าที่เกิดขึ้นนั้นจะยังคงอยู่ตลอดไป
5 สิงหาคม 2548 15:54 น. - comment id 500294
แวะมาอีกทีค่ะ มาขอฟังเพลงเต้ยโศกค่ะ อิอิ
5 สิงหาคม 2548 21:01 น. - comment id 500353
ตอบ...เพียงพลิ้วอีกรอบเช่นกัน
ิิิิ เพียงพลิ้วเอ่ยอยากฟังกลอนเต้ยโศก
ร้องเหวกโหวกเต้ยโศกพี่พอได้
เสียงไม่เพราะจังหวะมันดิ้นกันไป
จนดินไหง่ก็ไม่ว่าถ้าขอมา......
13 สิงหาคม 2549 00:47 น. - comment id 597203
http://www.baanmaha.com มีหมอลำทุกอย่าง ทั้งลำกลอน ลำเดิน ลำเพลิน ลำซิ่ง มีให้ฟัง
15 กรกฎาคม 2550 11:05 น. - comment id 725132
การละเล่น
9 กุมภาพันธ์ 2552 14:38 น. - comment id 947638
อยากได้ความหมายทำงาน
กลอนอกหัก รักหวานซึ้ง
กลอนอวยพร
กลอนให้กำลังใจ
กลอนให้ข้อคิด
