สำนวนเก่าเอามาทาย

ครูตุ๊

กลอนในบทเหล่านี้มีความหมาย
อยากให้ทายกันเล่นก่อนเฉลย
เป็นคำพูดโบราณกล่าวเปรียบเปรย
เป็นพังเพยน่าคิดภาษิตใด
     พบศัตรูภัยพาลรีบหลีกหนี
หมายให้พ้นภัยที่มีมาใกล้
แต่เคราะห์กรรมซ้ำประสบพบอีกภัย
ทำอย่างไรก็ไม่พ้นอันตราย  (....................๑...................)
     ทำการใดได้ไม่ดีโทษผู้อื่น
ว่าเขาขืนขัดลำทำเสียหาย
โทษผู้คนรอบข้างอย่างวุ่นวาย
น่าละอายไม่โทษตนแม้หนเดียว  (...................๒..............)
     รีบฉกฉวยโอกาสที่มาถึง
เพราะคำนึงถึงประโยชน์อย่างแน่นเหนียว
รีบตักตวงทุกอย่างทุกทางเทียว
รีบเก็บเกี่ยวไว้ก่อนเป็นกำไร (.....................๓.................)
     ลูกจะดีไม่ดีที่พ่อแม่
ควรจะแก้ด้วยรักใช่ผลักไส
ต้นแบบดีคือพ่อแม่ใช่อื่นไกล
ดั่งต้นไม้ออกผลของต้นมัน  (.................๔....................)
     ใจโลเลไม่แน่วแน่แปรเปลี่ยนง่าย
แก้ไม่หายนิสัยไม่คงมั่น
ไหวโอนเอนเปลี่ยนไปได้โดยพลัน
จิตไหวหวั่นไม่เป็นตัวของตัวเอง  (...................๕...............)
     ทำสิ่งใดเพียงเพื่อเอาตัวรอด
ทำสิ่งใดไม่ตลอดแบบรีบเร่ง
ทำหวังเพื่อตบตาไม่หวั่นเกรง
ทำอวดเก่งภายนอกหวังหลอกลวง  (..................๖...........)
     เอาใจร่วมฝักใฝ่ทั้งสองฝ่าย
ด้วยมาดหมายประโยชน์ที่แหนหวง
เอาตัวรอดก่อนใครได้ทั้งปวง
ฝ่ายใดช่วงชัยได้เข้าฝ่ายนั้น  (.................๗......................)
     ยามเป็นเด็กรักเรียนใฝ่ความรู้
นำไปสู่ความสบายเมื่อปลายขั้น
ถ้าเกียจคร้านรักสนุกทุกวานวัน
ต้องโศกศัลย์ทำงานหนักหากเติบโต  (..............๘..............)
     ท่าจองหองอวดดียามมีทรัพย์
ทำราวกับพระยาวางท่าโก้
หยิ่งผยองลำพองใจอวดคุยโว
อพิโธ่ลืมหลงทะนงตน  (.......................๙..................)
     เป็นผู้ลืมกำพืดของตนเอง
ชอบอวดเก่งเบ่งไปทุกแห่งหน
ลืมฐานะครั้งหลังที่เคยจน
เราเรียกคนหลงตัวที่มัวเมา  (.............๑๐......................)
     สิ่งใดตนทำผิดรู้แก่ใจ
ครั้นมีใครเอ่ยถึงจึงร้อนเร่า
ออกอาการพิรุธเองไม่ต้องเดา
เพราะทุกข์เผาให้ร้อนแรงแสดงตน  (..............๑๑..............)
     ทำสิ่งใดก็รู้อยู่แก่ใจ
กลับเฉไฉทำแกล้งแสร้งฉงน
ความจริงรู้อยู่เต็มใจในกระมล
นับเป็นคนหนีความจริงสิ่งไม่ดี  (.................๑๒................)
     ค่อยค่อยคิดค่อยค่อยทำจักสำเร็จ
รีบให้เสร็จเร็วเกินคาดพลาดผิดที่
รีบด่วนทำเร็วไปไม่เข้าที
โอกาสมีอาจพลาดพลั้งนั่งเสียใจ  (.................๑๓..............)
     อันกรรมใดใครทำรับกรรมนั้น
วันที่กรรมตามทันอยู่ใกล้ใกล้
กรรมที่ทำตามสนองอยู่เรื่อยไป
หมุนเวียนให้รับกรรมที่ทำมา  (.................๑๔..................)
     ทำหลอกลวงให้คนเขาหลงผิด
ให้เขาคิดเข้าใจไม่กังขา
หลอกลวงด้วยจงใจเจตนา
หลอกลวงตาให้เห็นเป็นสิ่งดี  (.................๑๕..................)
เฉลยจ้ะ
๑. หนีเสือปะจระเข้   ๒. รำไม้ดีโทษปี่โทษกลอง   ๓.น้ำขึ้นให้รีบตัก
๔. ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น     ๕ ไม้หลักปักเลน     ๖. ผักชีโรยหน้า
๗. เหยียบเรือสองแคม     ๘. รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา
๙. กิ้งก่าได้ทอง     ๑๐. คนลืมตัววัวลืมตีน     ๑๑. กินปูนร้อนท้อง
๑๒. กินอยู่กับปากอยากอยู่กับท้อง     ๑๓. ช้าๆ ได้พร้าสองเล่มงาม
๑๔. กงเกวียนกำเกวียน     ๑๕. ตบตา