มหาชนกคำกาพย์ : เหตุแห่งหายนะ

ราม ลิขิต

๐กลางความสุข         มีทุกข์แสก
มันสอดแทรก             แหวกบัญชร
ใจหนอใจ                 ไร้ลงกลอน
ย่อมมีหนอน              ชอนไชฉม
    ๐บ่ายวันหนึ่ง         ถึงแดดกล้า
โปลนุชา                  เที่ยวหาชม  
ทรงประพาส              ตลาดรมย์
ปลอมปิดสม              กลมกลืนสวย
    ๐ชีวิตราว             ชาวพารา
เห็นไขว่คว้า              หาแต่รวย
ต่างขันแข่ง               แย่งกันมวย
คนไหนชวย              ซวยราศี
    ๐เห็นสินค้า           ดารดาษ
วางเกลื่อนกลาด         มาดดูดี
เธอคัดสรรค์              ฉันเลือกสี
ไม่รู้ที                       ต้องมีไถ
    ๐จนเย็นย่ำ            ค่ำโพล้พลบ
ท่องเที่ยวครบ             ธ สบใจ
มาทุกที                     ดีกระไร
ชนหน้าใส                  ราชใฝ่ถึง
    ๐ดำเนินผ่าน           ตัดร้านเหล้า
ก็เห็นเมา                   เขาเอ็ดอึง
เห็นหนึ่งโก้                  คงโตตึง
สมุนรึง                       ดูผึ่งผอม
    ๐ทำหน้าเท่             เกเขาเกก
เว้าโหวกเหวก              เสกสมยอม
เอ็งบังอาจ                  ฉกาจออม
อย่าทำอ้อม-               ค้อมขุ่นเข็ญ
    ๐คนขายเหล้า         สั่นเทายิ่ง
กราบจนกลิ้ง               นิ่งลำเค็ญ
ขายไม่ดี                    หนี้ก็เป็น
คุ้มครองเข่น               คุ้มเอ็นไหม
    ๐โปรดจงแจ้ง         แย้งอำมาตย์
เงินที่ขาด                   ใช่อาจใจ
ด้วยเกลี้ยงเป๋า             เอาอะไร
ขอผ่อนให้                  อย่าได้สาว
    ๐โปลชนก             ฟังถกถ้อย
ตวาดถ่อย                  ถอยกันกราว
อำมาตย์ใด                ไหนบังดาว
ฉ้อราษฎร์ฉาว             ราวกับผี
    ๐ทรงปลดผ้า           พักตราออก
กระเจิงกลอก                กระฉอกลี
ต่างจำได้                    ในภูมี
ควบกันจี๋                     ขี่กันขรม
    ๐แต่นั้นมา               อาเพศเกาะ
คนปากเปราะ               เริ่มเพาะปม
ขุนนางใหญ่                 ใจอาจม
เพ็ดทูลถม                   รมจนเสีย
    ๐องค์ราชันย์            วันไม่ว่าง
อำมาตย์ง้าง                อ้างนัวเนีย
จริงไม่จริง                   มันยิ่งเยีย
ชิวหาเลีย                    เริ่มเปลี้ยหู 
    ๐มันกล่าวหา            ว่าโปลเจ้า
กำแหงเข้า                   เกล้าสืบดู
ส้องสุมนร                   ห่อนดำรู
จักหาญสู้                    ภูธรหนอ/.